Pagsasalin at Gender: Ang Pagsasafilipino ng Kuwento ni Paramata Gandingan Mula sa Wikang Meranaw

Abstract

Tiningnan sa papel na mahalagang sangkap ang pagsasalin sa usaping gender lalo na kung ang materyales na isinalin ay produktong kultural ng isang etnikong pangkat. Pangunahing konsiderasyon nitong papel na talakayin ang ugnayan ng pagsasalin at gender mula sa ginawang pagsasalin ng kwento ni Paramata Gandingan, na bahagi ng epikong Darangen. Ginamit na balangkas ng pag-aaral ang lapit kultural (cultural turn) para mapatingkad ang kinis at alindog ng pagkapanitikan ng kuwento. Ipinakita ang pananaw-gender ng mga Mëranaw sa pamamagitan ng pagtuon/pagpansin sa ilang panlipunang institusyon na direktang kakikitaan ng distingksyon ng babae at ng lalaking Mëranaw. Batay sa isinagawang pagsasalin at pagsusuri sa kwento ni Paramata Gandingan, malaking papel ang ginagampanan sa pagpapanatili ng mga termino mula sa orihinal na wika. Makikita ang distingksyon sa pagitan ng babae at lalaki batay sa kung papaano sila tratuhin sa kanilang pamilya at sa lipunang kinabibilangan. Napatunayan sa pag-aaral na higit na napalulutang ang konsepto ng kasarian ng kulturang Mëranaw sa halaga ng pagsasalin gamit ang lapit kultural at araling pagsasalin. Gayundin, sa proseso ng pagsasalin nagamit ang panunuring pampanitikan sa gawaing pagsasalin lalo na sa lapit gender na pagbasa.